Teori dergisi, 6 Temmuz 2025 pazar günü Aksaray Su Tiyatrosu’nda ‘’Rusya - Ukrayna Savaşı ve İstanbul Görüşmeler,, Ukrayna’da Barış Mümkün mü?’’ başlıklı bir çalıştay düzenledi. 120 kişinin katıldığı çalıştay konuşmalar, sunumlar ve soru cevapla birlikte 3 saat sürdü.
Panelde yapılan konuşmalarda Türkiye’nin Rusya ile Ukrayna arasındaki müzakere sürecinde yapıcı bir rol oynadığı ve bunun sürdürülmesi gerektiği vurgulandı. Konuşmacıların ifadesiyle İstanbul görüşmeleri, Batılı ülkelerin sabote etmesiyle kesilen 2022 yılındaki müzakerelerin bir devamıydı. Buna tekrar izin verilmemesi gerektiğini belirten konuşmacılar, eylemleriyle çatışmanın tırmanmasına neden olan Batı'nın Ukrayna'ya silah sevkiyatının durdurulmasının önemine işaret ettiler.
Diğer taraftan yapılan konuşmalarda çatışmanın başlamasına neden olan Rusya’nın güvenlik kaygılarının giderilmesinin barış için kaçınılmaz olduğu, meselenin aslında Rusya ile Ukrayna arasında değil, Atlantik sistemiyle Rusya, hatta tüm Avrasya arasında olduğu, Ukrayna’nın Batı’nın elinde Avrasya’ya karşı bir üs olarak kullanıldığı belirtildi. Özellikle Avrupa’nın hızlı bir şekilde silahlanmasının da bu kamplaşmanın bir parçası olduğu da dile getirildi.
Hem konuşmacılar hem de söz alan dinleyiciler Rusya ile uzun vadeli, siyasi, ticari ve ekonomik işbirliğinin Türkiye için son derece önemli olduğunun altını çizdiler.
Emekli Tümamiral Deniz Kutluk, Emekli Hava Kurmay Albay İhsan Sefa ve Aydınlık gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Tevfik Kadan’ın konuşmacı olduğu çalıştayda Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın tarihsel boyutu, tarafların hamleleri ve İstanbul’da yapılan iki görüşme ele alındı.
Emekli Tümamiral Deniz Kutluk, ABD’nin Ukrayna’ya silah yardımını kestiğini ve onun yerini Avrupa ülkelerinin doldurabileceğine değindi: ‘’NATO ülkeleri savunma harcamalarını %1 arttırırsa 6 trilyonluk bir sermaye ortaya çıkıyor. Bunun %70’ini ABD alıyor. Avrupa da bundan rahatsız. Savunma sanayilerine atılım yapmak istiyor. Avrupa, ABD Ukrayna’yı desteklemezse biz destekleriz savaş devam etsin diyor. Tabi Avrupa bunu sağlayabilecek güçte değil. Avrupa’nın Ukrayna’yı tamamen savunacak bir kuvveti, ekonomisi yok. ABD isebu savaşta silah satarak askeri sanayisini tekrar ayağa kaldırdı.’’
Barış görüşmelerine değinen Kutluk, ‘’Zelensky ve arkasındaki Avrupalı destekçileri bir hayal yaşıyorlar. Şimdi zaman Ukrayna’nın aleyhine işliyor. Rus heyeti görüşmelerde Ukrayna’daki yabancı askeri kuvvetlerin çekilmesini ve Ukrayna’nın nükleer silahlara sahip olmasını istemiyor. Uzun süreli barış, yakın zamanda görünmüyor’’ dedi.
Emekli Hava Kurmay Albay İhsan Sefa, Ukrayna’nın 2013’ten sonraki sürecine değinerek, ‘’ 2013’te Avrupa Birliği’ne girmeyi reddeden Ukrayna cumhurbaşkanına karşı batı destekli bir turuncu devrim başlatıldı. 2014’te hükümet düşürüldü. Aynı yıl Kırım’da yapılan referandumla büyük bir çoğunlukla önce bağımsız sonra Rusya’ya katılma kararı aldı.
‘’Ukrayna, Rusların çoğunluklu yaşadığı bölgelere neo-nazi gruplarını yerleştirip yaklaşık 14 bin sivili katletti. Aynı Kıbrıs’ta Türklerin yaşadığını Ruslar Donetsk ve Luhansk’ta yaşadı. Rusya sürekli Ukrayna’nın NATO’ya girmesini istemiyordu. Rusya, Ukrayna’nın NATO’ya girdiği bir ortamda artık Karadeniz’den de kuşatılacaktı. Rusya neredeyse Ukrayna’nın Karadeniz kıyılarını ele geçirdi. Savaşın kazananı stratejik hedefine ulaşandır. Kayıpları bir tarafa bırakalım. Rusya, Donetsk ve Luhansk’ı ele geçirdi. Avrupa, Rusya’ya ambargo uygulayarak rus gazını almadı. Rus gazı yerine 5 kat daha pahalı Amerikan kaya gazına muhtaç oldu’’ dedi.
Sefa konuşmasına şöyle devam etti: ‘’ “Bu savaşın en büyük kazananı ABD oldu. Dağılmakta olan NATO’yu ayağa kaldırdı. ABD savunma sanayisini ayağa kaldırdı. Avrupa’ya 120 Milyar dolarlık silah satışını imzaladı. NATO ülkeleri GYSH’sinin %5’ini savunmaya ayırmak zorunda kaldı. Biz NATO içerisinde Avrupa’yı koruyacağız diye gelişemedik. Milli payımızın %30’unu savunmaya harcayarak çok şey kaybettik.
‘’ABD savaş olsun istiyordu. Amerika savaştıracak ki silah satsın. Amerika, Ukrayna’nın değerli madenlerine el koydu. Ukrayna’nın topraklarının üstü Rusya’nın altı Amerika’nın oldu. Bu savaş ABD’nin isteğiyle bitecek. Zelensky, ABD’nin isteklerini karşılayamayacak.
‘’Kürecik radar üssü Türkiye’yi savunmuyor. Doğudan bir füze geldiğini düşünelim. Kürecik üssü bunu tespit edip Rammstein üssüne yolluyor bilgilerini. Almanya’daki Rammstein üssü bilgileri Romanya’daki NATO üssüne yolluyor. Romanya’daki anti füze üssü İstanbul’a düşecek füzeyi durduramaz.’’
Aydınlık gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Tevfik Kadan süreci İkinci Dünya Savaşı’ndan alarak ‘’ Deniz karaya galip geldi ve Sovyetler Birliği çöktü. Özellikle şu an da Rusya’ya uyguladıkları çevreleme politikası ile. Sovyetler Birliğini ortadan kaldırsalar da Rus çekirdeğini ortadan kaldıramadılar. Avrupa'nın anlamadığı şey bu. Türkler, Ruslar gibi köklü milletler, devletleri yıkılsa bile yeni devlet kurarlar çünkü medeniyet gelişimleri çok önceden gelmektedir’’ ifadelerine yer verdi.
Kadan, ‘’ Biz şu an çağımız değişiyor, yeni bir dünya kuruluyor diyoruz. Amerika’da bir tarafta gerçekçiler diğer tarafta küreselciler var. Çin, İran, Rusya gibi ülkeler ile doğal müttefik konumundayız. Savaşın tamamen biteceğini düşünmüyorum. Rusya, kendisini çevreleme siyasetini bitirmemek istiyor’’ dedi.
Aydınlık gazetesinde 4 gün boyunca çıkan istihbarat bilgilerine dair de konuşan Tevfik Kadan, ‘’ Aydınlık, 4 gündür Ukrayna istihbaratına dair belgeleri yayınlıyor. Rus karşıtı tatarlara karşı Ukrayna istihbarat yürütüyor. Ukrayna’daki bir nükleer reaktördeki sızıntıyı uluslararası nükleer ajansından saklıyor. Ukrayna halkı hakikaten çalışkan ve bir o kadarda üretiyor. Fakat bu Ukrayna yönetimini Ukrayna halkı hak etmiyor’’ dedi.