chinadaily.com.cn internet sitesinde yayınlanan yazıyı Türkçe'ye Yazı Kurulu Üyemiz Berke Mustafa Berkil çevirdi.
Bir büyükelçilik sözcüsü ve bazı analistler, ABD Başkanı Joe Biden'ın Çarşamba günü Çin'deki kritik teknoloji yatırımlarını kısıtlamak üzere imzaladığı kararnamenin, ikili ilişkileri daha da gererken her iki ülkenin işletme ve yatırımcılarının çıkarlarını "ciddi şekilde" baltalayacağını söyledi.
Karar, ABD Hazine Bakanlığı'na belirli ABD yatırımlarının ve uzmanlığının üç sektöre akışını düzenleme yetkisi veriyor: yarı iletkenler ve mikroelektronik, kuantum bilişim ve yapay zeka.
Kararın, kamuoyu görüşlerinin alınmasının ardından önümüzdeki yıl uygulamaya konulması bekleniyor.
Çin'in Washington Büyükelçiliği sözcüsü Liu Pengyu, "Son yatırım kısıtlamaları Çinli ve Amerikalı şirketlerin ve yatırımcıların çıkarlarını ciddi şekilde baltalayacak, iki ülke arasındaki normal ticari işbirliğini engelleyecek ve uluslararası toplumun ABD iş ortamına olan güvenini azaltacaktır" dedi.
Liu, Pekin'in derin endişelerini defalarca dile getirdiğini ancak ABD'nin yeni kısıtlamalara devam ettiğini söyledi.
China Daily'ye konuşan Liu, "Çin, ABD'nin ticareti, bilimsel ve teknolojik konuları siyasileştirmek ve silah haline getirmek için ulusal güvenliği aşırı derecede kullanmasına ve normal ekonomik ve ticari alışverişler ile teknolojik işbirliğinin önüne kasıtlı olarak engeller çıkarmasına karşı çıkıyor" dedi.
Liu, Biden yönetimi yetkililerinin Çin'den "ayrışma" gibi bir niyetleri olmadığında ısrar ettiklerini, ancak ABD'nin gerçekte yaptığı şeyin Çin'den defalarca "ayrışmak ve tedarik zincirlerini koparmak" olduğunu belirtti.
Liu, "Çin durumu yakından takip edecek ve haklarımızı ve çıkarlarımızı sıkı bir şekilde koruyacaktır" dedi.
Biden'ın talimatı, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Hazine Bakanı Janet Yellen ve başkanlık özel iklim elçisi John Kerry'nin Pekin'e yaptığı son ziyaretlerin ardından, en büyük iki ekonomi arasındaki ilişkilerin gerginliğin hafiflediğine dair hafif işaretler gösterdiği bir zamanda geldi.
Çin Dışişleri Bakanlığı Kuzey Amerika ve Okyanusya İşleri Dairesi Genel Müdürü Yang Tao 31 Temmuz'da Washington'da Beyaz Saray ve Dışişleri Bakanlığı yetkilileriyle bir araya geldi ve ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo da Pekin'e gitmeyi planlıyor.
Harvard Üniversitesi Çin Çalışmaları Profesörü William C. Kirby'ye göre, ziyaretler ve görüşmeler Çin ile ABD arasındaki ilişkilerin istikrara kavuşmasına hizmet ederken, kararname kritik bir dönemeçte istikrarlı bir ilişki beklentilerini daha da zora sokabilir.
Kirby, son aylarda ABD-Çin ilişkilerinin istikrara kavuşturulmasında kaydedilen "geniş çaplı ilerlemenin" yeni kararname ile engellenmemesini umduğunu söyledi.
"Yapay zeka ve kuantum bilişim bile yeni potansiyel işbirliği alanlarını ortaya koyuyor. Örneğin Pekin ve Washington'un bir araya gelerek yapay zeka yönetişimi için standartlar ve bariyerler belirlemesi ideal olacaktır" dedi.
Kirby ayrıca Washington'un hamlesinin Pekin'i "büyük olasılıkla" aynı şekilde karşılık vermeye davet edeceğini, örneğin yarı iletken ve teknoloji alanlarındaki Amerikan şirketlerini etkileyecek bazı ihracat kısıtlamalarına yol açacağını söyledi.
Washington DC merkezli bir ticaret kuruluşu olan Semiconductor Industry Association'a göre Çin, yarı iletkenler için en büyük pazar ve ABD şirketlerinin satışlarının yüzde 36'sını oluşturuyor.
Lobi grubu, giden yatırım taramasına ilişkin yeni başkanlık emrine temkinli bir şekilde yanıt vererek, kamuoyu yorum döneminde geri bildirimde bulunma fırsatını memnuniyetle karşılarken hareketi değerlendirdiğini söyledi.
Dernekten yapılan açıklamada, "Nihai kuralların, ABD yarı iletken endüstrisinin uzun vadeli gücünü ve küresel rakiplerimizi geride bırakma yeteneğimizi desteklemek için ABD çip firmalarının eşit şartlarda rekabet etmesine ve Çin de dahil olmak üzere önemli küresel pazarlara erişmesine izin vermesini umuyoruz" denildi.
Hazine Bakanlığı Çarşamba günü yaptığı açıklamada, yürütme emrinin mevcut ihracat kontrollerini tamamlamak için "dar hedefli bir eylem" olduğunu ve Biden yönetiminin "açık yatırıma yönelik uzun süredir devam eden taahhüdünü" sürdürdüğünü söyledi.
Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Ticaret ve Teknoloji Projesi Direktörü Emily Benson, bir yasak veya bildirim rejiminin kapsadığı dolar hacmi veya işlem sayısının oldukça küçük olmasının muhtemel olduğunu, ancak bunun genel etkinin sınırlı olacağı anlamına gelmediğini söyledi.
AFP'nin aktardığına göre Benson, "Doğrudan yasaklara tabi olmasalar da şirketlerin yatırımlarının niteliğini yeniden gözden geçirmeleri ve bunun zaman içinde ikili yatırımlar üzerinde caydırıcı bir etki yaratması mümkündür" dedi.